Praca za granicą

Zanim zaczniesz legalnie zarabiać w Niemczech na lepsze życie, musisz zgromadzić spory plik dokumentów, a przede wszystkim uzyskać stosowne zezwolenie z tamtejszego odpowiednika naszego urzędu pracy (Agentur fur Arbeit), o które wystąpi Twój pracodawca. Dzięki przystąpieniu do Unii Europejskiej, na wyjazd do Niemiec w celu zarobkowym nie potrzebujemy wizy. Nie oznacza to jednak, że biurokracja nas ominie – szczególnie, jeśli pozostaniemy w Niemczech dłużej niż trzy miesiące. Ciąży na nas wówczas obowiązek stawienia się w tamtejszym urzędzie ds. cudzoziemców (Auslanderbehorde) i uzyskania w nim pozwolenia na pobyt dla obywateli Unii Europejskiej (EG-Aufenthaltsbewilligung).

Pamiętaj, że nie wolno Ci jest pojechać do Niemiec i podejmować pracy bez wymaganych zezwoleń. Nie wolno Ci także pracować, gdy do Niemiec pojedziesz w celach turystycznych. W lepszej sytuacji są przedstawiciele tych zawodów, których nie objęto koniecznością uzyskania zezwolenia na pracę. Do takich szczęśliwców należą na przykład naukowcy, którzy jadą wykładać na niemieckich uczelniach, zagraniczni dziennikarze, sportowcy, kierowcy tirów, autobusów oraz marynarze.

Siedem dni na rejestrację

Pamiętaj, że gdy przyjedziesz do Niemiec na dłużej niż trzy miesiące, masz siedem dni na to, by zarejestrować się w najbliższym komisariacie policji. Otrzymasz tam formularz „zezwolenia na pobyt” i z tym właśnie dokumentem udasz się do urzędu ds. cudzoziemców. Do formularza dołącz paszport, dwie fotografie, umowę o pracę i dowód ubezpieczenia. Prawdopodobnie będziesz też musiał wykazać, że stać Cię na pobyt i utrzymanie.

W Niemczech – w zależności od celu naszego wyjazdu – możemy uzyskać (poza zwyczajną stałą pracą) status pracownika-gościa bądź pracownika zatrudnionego na umowę o dzieło. Pracownik-gość to taka osoba, która jedzie do Niemiec na podstawie umowy międzyrządowej w sprawie zatrudnienia pracowników w celu podnoszenia ich kwalifikacji zawodowych i językowych. Mówiąc znacznie prościej: jest to osoba, która do Niemiec udaje się głównie po doświadczenie. W tym przypadku trzeba mieć co najmniej 18 lat i zazwyczaj nie więcej niż 35, wykształcenie zawodowe oraz niezłą znajomość języka niemieckiego.

Na podstawie wspomnianej umowy, każdego roku do Niemiec może wyjechać do tysiąca osób, maksymalnie na osiemnaście miesięcy. Jest to niestety opcja jednorazowa, a więc jeśli byłeś już w Niemczech pracownikiem-gościem, drugi raz w takim charakterze już nie pojedziesz. Jeśli zaś jesteś pracownikiem polskiej firmy i chciałbyś popracować w Niemczech, Twój szef może wysłać Cię w delegację w ramach umowy o dzieło. Zezwolenie na pracę na podstawie tego dokumentu ważne jest maksymalnie dwa lata.

Pracowałeś nielegalnie?

Uwaga – jeśli kiedykolwiek pracowałeś w Niemczech „na czarno” i zostałeś na tym przyłapany, a następnie deportowany do Polski, możesz – mimo naszego przystąpienia do Unii Europejskiej – nadal mieć problemy z wjazdem do kraju zachodnich sąsiadów. Upewnij się więc, czy Twoje nazwisko nie znajduje się na czarnej liście, między innymi w ogólnoeuropejskim systemie informacyjnym (SIS). Jeśli niestety w nim figurujesz, a mimo to zdecydujesz się przekroczyć polsko-niemiecką granicę, może Ci grozić kara grzywny bądź nawet do trzech lat więzienia.

Skoro przez pierwsze trzy miesiące możemy przebywać w Niemczech bez pozwolenia na pobyt, jedną z możliwości jest wyjazd i szukanie pracy już na miejscu (przypomnę jednak, że bez pozwolenia zacząć zarabiać nie możesz). Jest to jednak opcja o tyle ryzykowna, że – ze względu na sporą konkurencję – pracy (z wyjątkiem pewnych sektorów, głównie służby zdrowia) będzie coraz mniej. Na takie rozwiązanie pozwolić sobie mogą więc te osoby, które odłożyły trochę pieniędzy i w trakcie szukania zajęcia będą w stanie opłacić sobie noclegi i utrzymanie.

Na stronie internetowej ambasady niemieckiej (www.ambasadaniemiec.pl) przeczytać możemy, że pośrednictwem pracy zajmuje się specjalna giełda, utworzona przez dawny Federalny Urząd Pracy. Na giełdzie tej, podobnie jak w serwisie EURES, zostawić można swój życiorys oraz znaleźć wiele ofert zatrudnienia. Giełda działa pod adresem internetowym www.arbeitsamt.de. Pośrednictwem zajmuje się ponadto Centralne Biuro Pośrednictwa Pracy w Bonn (adres poniżej).

Zentralstelle fur Arbeitsvermittlung

+ Villemombler Str. 76, 53123

Bonn e-mail: bonn-zav.it-exDerts@arbeitsamt.de